Designed by Freepik

By Georgina Stokes, Principal Consultant & Sophie Seex, Managing Consultant

 

Η προσπάθεια ανάπτυξης και διατήρησης ομάδων υψηλών επιδόσεων πιθανώς να φαίνεται σαν «ιερό δισκοπότηρο». Γιατί όμως; Αρχικά, οι ομάδες είναι εξαιρετικά πολύπλοκα, δυναμικά συστήματα ανθρώπων και διαδικασιών, που επηρεάζονται από τους ανθρώπους και το ευρύτερο σύστημα που τις περιβάλλει.

Ωστόσο, η αναζήτηση συνεχίζεται καθώς οι ομάδες υψηλών επιδόσεων αποδεικνύεται ότι όχι μόνο προσφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα σήμερα, αλλά βελτιώνονται συνεχώς, αποδίδοντας όλο και καλύτερα με την πάροδο του χρόνου. Ακούγεται υπέροχο, έτσι; Πώς μπορούμε λοιπόν να δημιουργήσουμε αυτήν την «ομαδική μαγεία»;

Λοιπόν, πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στη δημιουργία και τη διατήρηση μιας ομάδας υψηλών επιδόσεων, αλλά ένας ζωτικός παράγοντας που θα επιτρέψει στην ομάδα να λειτουργήσει όσο το δυνατόν καλύτερα είναι να μάθει πώς να δημιουργεί ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία. Είναι σημαντικό οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ότι ανήκουν σε έναν οργανισμό, επομένως οι ηγέτες μπορούν να δημιουργήσουν ψυχολογική ασφάλεια στην ομάδα τους για να εξασφαλίσουν ότι θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται, να μαθαίνουν και να βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Τι είναι η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία;

Η καθηγήτρια Amy Edmondson ορίζει την ψυχολογική ασφάλεια ως μια κοινή προσδοκία ότι το περιβάλλον και οι σχέσεις είναι ασφαλή για την ανάληψη διαπροσωπικών κινδύνων. Ουσιαστικά, η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία είναι ένα συναίσθημα. Νιώθεις άνετα να μιλήσεις και να πεις κάτι που μπορεί να μην είναι δημοφιλές, γνωρίζοντας ότι δεν θα αντιμετωπίσεις συνέπειες για να το πεις.

Η καθηγήτρια  Edmondson έδειξε το όφελος της ψυχολογικής ασφάλειας στις νοσοκομειακές ομάδες. Ανακάλυψε ότι οι ομάδες με τις καλύτερες επιδόσεις έκαναν (και ανέφεραν) τον μεγαλύτερο αριθμό λαθών. Στην αρχή μπερδεμένη, συμπέρανε ότι ήταν τα ισχυρά επίπεδα ψυχολογικής ασφάλειας σε αυτές τις ομάδες που επέτρεψαν στα μέλη της ομάδας να συζητήσουν και να μάθουν από τα λάθη που συνέβησαν, συμβάλλοντας στη συνολική επιτυχία και βελτίωσή τους με την πάροδο του χρόνου.

Ο σημαντικός ρόλος που παίζει η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία στην επιτυχία της ομάδας ενισχύθηκε από το ερευνητικό πρόγραμμα Aristotle της Google, το οποίο διαπίστωσε ότι από όλους τους ομαδικούς κανόνες ή τρόπους συνεργασίας που προσδιορίστηκαν ότι συμβάλλουν στην επιτυχία της ομάδας, η ψυχολογική ασφάλεια βρισκόταν στην κορυφή.

Συνολικά, η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία είναι ένα συναίσθημα που βιώνουν τα μέλη της ομάδας και όταν υπάρχει, οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς να ρισκάρουν και να είναι ανοιχτοί μεταξύ τους. Δεν υπάρχουν ελέφαντες στο δωμάτιο ή φόβος κρίσης εάν πείτε την ιδέα σας. Η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να βάλουν στην άκρη τις επιφυλάξεις τους, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των υψηλότερων επιπέδων αποτελεσματικότητας μίας ομάδας.

Τι δεν είναι η ψυχολογική ασφάλεια

Τώρα, ας καταρρίψουμε μερικούς μύθους! Υπάρχουν κάποιες κοινές παρανοήσεις που υπάρχουν γύρω από αυτό το θέμα και η παρανόηση του τι είναι η ψυχολογική ασφάλεια στις ομάδες μπορεί να είναι πρόβλημα για εμάς γιατί για να τη δημιουργήσουμε, πρέπει πρώτα να την κατανοήσουμε.

1.Η ψυχολογική ασφάλεια μέσα σε μια ομάδα δεν αποτελεί δικαιολογία για να πούμε ό,τι θέλουμε, όπως θέλουμε, καθώς εξαφανίζεται όταν δε δείχνουμε σεβασμό για τους άλλους.

2.Δεν είναι ούτε να είσαι καλός ή καλή συνεχώς. Η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία μας δίνει τη δυνατότητα να μιλάμε ανοιχτά για δύσκολα θέματα – οι εποικοδομητικές συζητήσεις που γίνονται με σεβασμό είναι πολύ σημαντικές για τη μάθηση και τη συνεχή βελτίωση.

3.Η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία δεν έρχεται σε βάρος της υπευθυνότητας. Δεν αλληλοαποκλείονται και οι καλύτερες ομάδες έχουν και τα δύο. Η ψυχολογική ασφάλεια μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ή τα πρότυπα των αποτελεσμάτων της ομάδας, καθώς τα μέλη της ομάδας είναι πρόθυμα να μιλήσουν και να μιλήσουν ανοιχτά για θέματα που σχετίζονται με την ποιότητα της εργασίας.

Γιατί έχει σημασία η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία;

Τα οφέλη της ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία είναι πιο εμφανή όταν εξετάζουμε τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει. Πάρτε για παράδειγμα τη Nokia, τον πρώην κολοσσό της κινητής τηλεφωνίας στον κόσμο, που από την ταχεία ανάπτυξη έμεινε τελικά πολύ πίσω από τους ανταγωνιστές της. Η Nokia είχε ένα φοβερό συναισθηματικό κλίμα που κατέπνιγε την ειλικρινή ανατροφοδότηση και την ταχεία υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας. Κάντε τώρα τη σύγκριση με την Apple που είχε μάθει να δημιουργεί ψυχολογικά ασφαλή περιβάλλοντα όπου οι ιδέες θα μπορούσαν να ρέουν και οι ομάδες να μαθαίνουν γρήγορα. Όταν η πιο καινοτόμος και προσανατολισμένη στο μέλλον Apple δημιούργησε το iPhone, η Nokia απλά δεν μπορούσε να συμβαδίσει.

Ακόμη πιο σοβαρές είναι οι συνέπειες που προκύπτουν από την έλλειψη ψυχολογικής ασφάλειας σε κρίσιμα για την ασφάλεια περιβάλλοντα. Η Amy Edmonson αναρωτήθηκε εάν το περιστατικό του διαστημικού λεωφορείου στην Κολούμπια το 2003 μπορούσε να αποφευχθεί, όταν ένας μηχανικός παρατήρησε ένα πιθανό πρόβλημα κατά την εκτόξευση, αλλά δεν ένιωθε αρκετά ψυχολογικά ασφαλής για να εκφράσει την ανησυχία του στους ανωτέρους του.

Πιο πρόσφατα, οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο της Boeing ένιωσαν ότι δεν μπορούσαν να πουν στους διευθυντές για προβλήματα που έβλεπαν στην παραγωγή του αεροσκάφους Boeing 737MAX, το οποίο τελικά οδήγησε σε δύο αεροπορικά δυστυχήματα στα οποία χάθηκαν εκατοντάδες ζωές. Αυτά τα σενάρια δείχνουν περιβάλλοντα που προκαλούν τρόμο στους εργαζόμενους και αποδεικνύουν ότι ανεξάρτητα από τον σκοπό ή τον κλάδο της ομάδας σας, η έλλειψη ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα που μπορούν να αποφευχθούν.

Χωρίς ισχυρή παρουσία ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία, τα γνωστά ζητήματα θα μπορούσαν να επιμείνουν χωρίς να αντιμετωπιστούν, τα χαμηλότερα πρότυπα θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά ή οι ευκαιρίες να χαθούν επειδή το κόστος της ομιλίας για την ανάδειξή τους είναι πολύ μεγάλος κίνδυνος για τα άτομα που τα παρατηρούν.

Ο ρόλος της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η ψυχολογική ασφάλεια έχει να κάνει με τα συναισθήματα. Έχει να κάνει με το να νιώθεις ασφάλεια αντί για φόβο μέσα σε ομάδες. Τα ψυχολογικά επισφαλή περιβάλλοντα είναι συναισθηματικά ακριβά επειδή ο φόβος μας κλείνει, οδηγεί σε αμυντικές συμπεριφορές και μειώνει την απόδοση.

Ο καθένας σε μια ομάδα έχει την ευθύνη να δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας. Μέσα από μικρο-διαπροσωπικές συμπεριφορές μπορούμε να κάνουμε «καταθέσεις» ή «αναλήψεις» στο αίσθημα της ψυχολογικής ασφάλειας. Εδώ έρχεται η συναισθηματική νοημοσύνη (EI) στο χώρο εργασίας. Όταν τα μέλη της ομάδας είναι συναισθηματικά ευφυή, έχουν θετικές προθέσεις το ένα προς το άλλο που οικοδομεί εμπιστοσύνη. Στη συνέχεια, είναι πιο πιθανό να εμπλακούν ανοιχτά μεταξύ τους, αποκτώντας επίγνωση των συναισθημάτων του άλλου, γεγονός που δημιουργεί μια ατμόσφαιρα ασφάλειας μέσα στην ομάδα.

Οι ηγέτες παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη δημιουργία θετικού συναισθηματικού κλίματος μέσα στην ομάδα. Όταν ενεργούν με τη Συναισθηματική Νοημοσύνη, έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των συμπεριφορών τους και μπορούν να τις διαχειριστούν αποτελεσματικά. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους ηγέτες να εμπνεύσουν και να συμπεριλάβουν άλλους, και βοηθά στη δημιουργία μιας αίσθησης διαφάνειας  που θέτει το σκηνικό για ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία.

Πώς να δημιουργήσετε ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία με την ομάδα σας

Η εφαρμογή της ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία με την ομάδα σας είναι μια συλλογική προσπάθεια. Απαιτεί από όλους να προσέχουν το κλίμα που δημιουργούν. Συνδυάσαμε την έρευνα με την τεχνογνωσία μας για να δημιουργήσουμε μια στρατηγική τριών σημείων για το πώς να δημιουργήσετε ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία στις δικές σας ομάδες:

  • Δείξτε θετική πρόθεση: Σηματοδοτήστε και πλαισιώστε τα μηνύματα και τις αλληλεπιδράσεις σας με τρόπο που να μεταδίδουν ξεκάθαρα τις θετικές σας προθέσεις. Αυτό μπορεί να είναι λεκτικό ή μη λεκτικό. Αυτό είναι σημαντικό γιατί προσκαλεί το άλλο άτομο να χαλαρώσει, να αποφύγει τις αμυντικές αντιδράσεις και επιτρέπει στους άλλους να είναι ανοιχτοί στο μήνυμά σας.

  • Δείξτε διαπροσωπική ευαισθησία: Να είστε ενήμεροι και προσεκτικοί σε ό,τι συμβαίνει στα συναισθήματα των ανθρώπων, με το να είστε περίεργοι και να δείχνετε ενσυναίσθηση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη δημιουργία ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία, καθώς ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αισθάνονται άνετα να μοιράζονται προβλήματα, να ζητούν βοήθεια και να το λένε όταν διαφωνούν – οδηγώντας σε αποτελεσματικό διάλογο και όχι σε αναποτελεσματική συζήτηση.

  • Μάθετε χωρίς να κρίνετε: Προσεγγίστε τις προκλήσεις με τη νοοτροπία ενός μαθητή, μην επικρίνετε τι θα μπορούσε να αλλάξει ή να βελτιωθεί και φροντίστε να διαχωρίσετε το άτομο από το πρόβλημα. Αυτό είναι σημαντικό γιατί βοηθά στην ανάπτυξη μιας μαθησιακής κουλτούρας εντός της ομάδας, η οποία οδηγεί σε αποτελέσματα.


3 συμβουλές για να
καλλιεργήστε συνθήκες ψυχολογικής ασφάλειας στην ομάδα σας

Η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία πρέπει να υποστηρίζεται από όλους, ωστόσο ο ηγέτης της ομάδας διαδραματίζει βασικό ρόλο στη δημιουργία ενός ασφαλούς κλίματος. Για να αξιοποιήσετε τα τρία παραπάνω βήματα, λάβετε υπόψη τις ακόλουθες συμβουλές και δείτε πώς μπορείτε να παρέχετε ευκαιρίες για επένδυση στην ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία και να τις ενσωματώσετε στα πρότυπα της ομάδας σας:

1. Δώστε χρόνο και χώρο κατά τη διάρκεια των συναντήσεων ώστε οι συμμετέχοντες να επισημάνουν προκλήσεις, να εκφράσουν ανησυχίες ή να ζητήσουν τη συνεισφορά σας.

2. Παρακολουθήστε το κλίμα και ενθαρρύνετε θετικές συνήθειες για την ομάδα. Μερικά παραδείγματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:

  • Συχνή επικοινωνία μεταξύ σας
  • Δημιουργήστε “τελετουργίες” που κάνουν έντονη την αίσθηση του ανήκειν στην ομάδα, έτσι ώστε να δίνετε και να λαμβάνετε feedback

  • Ακούστε προσεκτικά και αναπτύξτε συνήθειες για να υποστηρίξετε τη μάθηση

3. Συνεχίστε να επενδύετε στην ψυχολογική ασφάλεια στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Να είστε προνοητικοί και να επενδύσετε στην ενίσχυσή του όταν οι καιροί είναι καλοί, έτσι ώστε όταν υπάρχουν προκλήσεις, η ομάδα να έχει αποθέματα να αξιοποιήσει.


Εφαρμογή της ψυχολογικής ασφάλειας στην εργασία

Η ψυχολογική ασφάλεια στην εργασία είναι σημαντική και οι συνέπειες από την απουσία της εξίσου επιδραστικές. Χρησιμοποιήστε τις παραπάνω στρατηγικές για επανεκκίνηση και επαναφορά όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Οι ομάδες είναι πολύπλοκες και η διαδρομή προς τις υψηλές εργασιακές επιδόσεις δεν είναι ομαλή, γι’ αυτό να ξέρετε ότι ένα τάιμ άουτ και η επιστροφή στα βασικά της ψυχολογικής ασφάλειας μπορούν να βοηθήσουν την ομάδα να προχωρήσει. Με αυτόν τον τρόπο, θα διαπιστώσετε ότι η προαναφερθείσα «ομαδική μαγεία» δεν είναι πραγματικά μαγική, αλλά  μια σκόπιμη προσπάθεια που γίνεται από τους ηγέτες για να εξασφαλίσουν ότι οι ομάδες τους συνεργάζονται αποτελεσματικά αλλά και με σεβασμό.

Πηγή: https://talogy.com/en/blog/how-to-build-psychological-safety-at-work-to-improve-team-performance/

#PsychologicalSafety #TeamPerformance #WorkplaceCulture #LeadershipDevelopment #EmployeeEngagement
#HRInsights #TeamBuilding #TrustInTeams #InclusiveLeadership #HighPerformingTeams #WorkplaceWellbeing
#Collaboration #WorkplaceSafety